Flexibele feestdagen: werken aan inclusie in de praktijk

Het nut van flexibele feestdagen 

Flexibele feestdagen bieden meerdere voordelen voor zowel werknemers als werkgevers: 

• Versterken van diversiteit en inclusie  
  Door het inzetten van flexibele feestdagen laat de organisatie zien dat er ruimte wordt gegeven aan de individuele behoeftes van de werknemer. 

• Meer autonomie en persoonlijk leiderschap 
  Doordat medewerkers meer regie hebben in het kiezen van hun eigen vrije dagen, zal het autonomie bij het individu toenemen. Als werkgever kan je ook verschillende verantwoordelijkheden bij de werknemer verwachten. Hierbij kan je denken aan het overdragen van de werkzaamheden in verband met de afwezigheid tijdens de vrije dagen.  

• Employer branding en aantrekkingskracht 
  Vooral jonge professionals en talent met een culturele of religieuze achtergrond kijken steeds vaker naar hoe inclusief en flexibel een werkgever is. Nederland heeft een multiculturele samenleving waar verschillende culturen en geloven in voorkomen. Flexibele feestdagen zijn een helder signaal dat je organisatie zich aanpast aan de samenleving van nu. 

Wettelijke verplichtingen 

Flexibele feestdagen zijn in Nederland niet verplicht, maar wel toegestaan binnen de wettelijke kaders. Dit zijn de belangrijkste regels op een rij: 

• Wettelijke feestdagen zijn niet automatisch vrije dagen 
  In de Nederlandse wet staat wél welke feestdagen landelijk erkend zijn (zoals Kerstmis, Koningsdag en Hemelvaartsdag), maar nergens staat dat werknemers dan per se vrij zijn. Of een werknemer vrij is op een feestdag hangt af van de cao, arbeidsovereenkomst of bedrijfsregelingen.  

• Geloofsovertuiging valt onder de Wet Gelijke Behandeling 
  Volgens de Algemene wet gelijke behandeling (AWGB) mogen medewerkers niet worden benadeeld op basis van hun geloof. Een verzoek om een religieuze feestdag op te nemen als vrije dag moet daarom serieus worden overwogen. Je bent als werkgever niet verplicht om het verzoek goed te keuren, maar moet wel kunnen aantonen waarom je het eventueel afwijst (bijvoorbeeld vanwege roosterdruk of continuïteit). 

• Feestdagen kunnen deel uitmaken van het individueel keuzebudget (IKB) 
  In organisaties met een IKB of flexibel arbeidsvoorwaardenpakket kunnen medewerkers vaak zelf bepalen hoe zij hun tijd of geld besteden. Het ruilen van feestdagen past goed binnen deze structuur.  

Hoe kunnen we dit als bedrijf goed organiseren? 

Praktische stappen om flexibele feestdagen goed te regelen: 

• Maak beleid of neem het op in het personeelshandboek 
  Leg vast hoeveel feestdagen kunnen worden omgewisseld, welke procedure daarvoor geldt, en hoe de aanvraag verloopt.  

• Bied een aanvraagformulier of digitaal systeem 
  Maak het medewerkers makkelijk om hun voorkeuren aan te geven via een gestandaardiseerd proces.  

• Zorg voor transparante communicatie 
  Leg uit wat wel en niet kan, zodat verwachtingen helder zijn. 

• Stimuleer teamafstemming 
  Flexibiliteit werkt het beste als teams onderling afstemmen wie wanneer afwezig is. 

Er zijn dus verschillende methodes die gebruikt kunnen worden voor het indelen van feestdagen.  

Flexibele feestdagen zijn meer dan een praktische regeling – ze zijn een kans om als organisatie te laten zien dat je meebeweegt met de samenleving. Door medewerkers ruimte te geven voor eigen keuzes, bouw je aan een cultuur van vertrouwen, inclusie en wederzijds respect.